JAMES BROWN FUNKAREN ARIMA BASATIA

ARIKETAK:

1) Lexikoa:

- beldurgarri
- debekatu
- ohitu
-
- pauso
-
- ederra
- barru
- garrasi

2) Berridazketa:

- James Brownen estiloa funk-musikarekin lotuta dago.
- Funk-musika, soul, jazz eta rhythm & blues musiken garapenaren ondorioz, musika sortzen da.
- Amak abandonatu eta hasieran aitak hartu zuen ardura haurra hezteaz.
- Taldekideak bere menpeko soldadu balitz bezala tratatzen zituen.
- Besteetan ez bezala, funk-musikan erritmoak nagusiak dira.
- Lapurtzen zuelako,  zortzi eta hamasei urte arteko kartzela zigorra ezarri zioten.
- Funk-musika garatu baino lehen, kantuek oso iraupen laburra zuten.
- James Brownek oso garbi zuenez gero, garaiko musikari onenak izan zituen lagun.ç

3) Zuzentasun gramatikala:

- Kolonizatzaileek 1718an sortu zuten New Orleans.
- 60 hamarkadan beltz izateko kontzientzia hartu zuten.
- XX. mendeak eman duen musika dantazagarriena da.
- 1933an jaio zen James Brown.

4) Esapideak:

Izena duenak izana du.

5) Zuzentasun gramatikala:

- EHUko ikasleek autobus zerbitzu berria izango dute.
- EITBek haurrentzako programazio berria eskainiko du.
- BBKk krisi ekonomikoari buruzko jardunaldi batzuk antolatu ditu.
- HABEk webgunea berritu du.

6) Esapideak:

- musika gutxi behar.

7) Zuzentasun gramatikala:

a. Ordura arte
b. Psikologoarenetik
c. Ikastetxeko
d. Zuzendaria

8) Ortografia:

- Musikari dagokionez, berriz, XX. mendeak eman duen musika dantzagarri eta hipnotikoenetakoa dela esango genuke.
- Soul musikan, adibidez, abeslariak ziren izarrak eta, abeslari hauekin zihoazen, musikariak laguntzaileak ziren ahotsari base musikala jartzen zioten, besterik gabe.
- Funk-musika, gehienak bezala, garapen baten ondorioa da.
- Era honetan duten trebezi osoa garatzeko aukera eramaten die: musikariei eta erritmoaren errepikapenak eraginda trance egoera bilatzen da.

9) Esapideak:

Epel egon.


TESTUA ANTOLATZEN:

1)

1. Gehienetan
2. Batik bat.
3. Badirudi
4. Adibidez
5. Laburbilduz
6. Beraz

2)

a. Hots
b. Gainera
c. Omen
d. Gero

3)

Ideiak indartu: aipatu bezala, dudarik gabe

Ziurtasun-eza adierazi: badirudi,  antza

Ziurtsauna adierazi: noski, ganiera

JAMES BROWN FUNKAREN ARIMA BASATIA

Ulermena lantzen:

1. Beldurgarria esan nahi du.

2. Garapen baten ondorioagatik sortzen dira.

3. James Brown zen Funk musikaren sortzailea. AEBtako New Orleans hirian bilatu behar ditugu,

4. New Orleanseko esklabo afrikarrei danborrak jotzen uzten zieten.

5. James Brownek beltza naiz eta arro nago leloa asmatu zuen.

6. Funkaren ezugarri nagusiena da erritmoa, besteak: Kantuen  iraupen laburra, kantuen indarraeta abar.

7.

Gaia: Funk musikaren jaiotza eta bere ezaugarriak: James Brownen bizitza.

Eskema:

- 1. Funkaren esanahia beldurgarria dena da.
- 2. Funk musika garapen baten ondorioa da.
  2.1 Bere aurrekariak AEBetan daude.

- 3. Bere hastapenak Afrikar esklaboen musikan aurkitzen dira.

-4. James Brownen bizitza ez zen erraza.
 4.1 Lehen pausoak gospel-musikan eman zituen.
 4.2 Arrakasta handia lortu zen beltz komunitatean.

-5. Funk-musika musiken garapenetik dator.
 5.1 Bere ezaugarriak.
 5.2 Emakumeen zeregina handitzen ari da.

OGIA EZ DOA ZARRETARA

Ulermena lantzen:

1) ...bere kontsumo-ohiturak azaltzen ditu.

2) Masustak, gaztainak, perretxikoak eta sagarrak lortu ditu. Masustak, gaztainak eta perretxikoak mendian aurkitzen ditu, baina sagarrak bere osabaren zuhaitzaz.

3) Jendea ez dela soberarekin kezkatu.

4) Lankide batek zakarrontzira botatzekotan zegoen ogia etxera eraman zuela.

5) AEBn jatetxeko mahaian jan gabekoak poltsan jaso eta etxea eramatea ohi dute.

Ariketak:

1._

- Zabarkeria  - Sagar arbola  - Baratxuri
- Zoroa         -                       - Zekena
- Postrea       - Janaldi            - Estutasun

2._

a. bekatu
b. poltsa
c. zopa
d. saihestu

3._

- Asago ibili.

- Erruz jan.

4._

-Lau janalditarako badaukat, lantegiko jangelan jaten ditudalako.
- Zuk hartu ezean, zakarrontzira doa.
- Nahiz eta oso gutxi izan, alferrikako ur eta gasolio tantak argindarrak eta beste saihestu ditugu.
- Norbaitek esan du AEBn ohi dute jatetxeko mahaian dagoena jaso eta etxera eramarea.

5._

- Kilo marrubi jan dut, gehiegi lorako.
- Gaur gerizpean bazkalduko dugu, bero handia egiten duelako.
- Sukaldariak bakailao uretan jarri du beratzen.
- Sukaldariak saldako haragia ondoko harategian erosi du.

6._

-Edadetuek badaukate zer erakutsirik.
- Arazoei kementsu aurre egin behar zaie.

7._
a. Sukaldariak arroza barazkiz josia prestatu du.
b. Estutasunen eraginez burua erabili behar zuten jateko.
c. Gaur egun zabarkeriaz kontsumitzen dugu.
d. Amonaren kontuak konturatu naiz. (ondo)

8._

a. mauka-mauka
b. zirti-zarta
c. zanga-zanga
d. kask-kask

NAFARROAKO UNIBERTSITATERA SARTZEKO HAUTAPROBA

a) Ulermen galderak:

1- Konbentu batean ikusten zen. Gaztediaren Etxeko areto aldapatsu batean.

2- Jatorrizko bertsioak desagertzen ari dira, areto txikiaren bezala.

3- Film arrakastatsuak jatorrizko bertsioak dira.

b) Gramatika galderak:

4.- aise: erraz
     areto: gela
     atzean: ostean
     jartzen: ipintzen
     denetan:

5.-
- genituen: ditugu
- zituen: ditu
- ahal genituela: ahal dituguela
- zegoela: dagoela
- zuten: dute

6.-
-Ikus genitzakeen.
-Adibide pare bat besterik jarri arren.
-Egunkarian karteldegia ikusten dudanean.
-

c) Idazlana

Arratsalde dibertigarria pasatzeko, era asko daude, baina film bat ikustea munduko gauzarik hoberena da. Mota asko daude, adibidez: erromantikoak, beldurgarriak, gerrazkoak eta abar, baina orain gailurtzen ari direnak banpirozkoak dira. Batzuen ustez film hauek ez dute ezertarako balio, baina besteok bikainak direla uste dugu.
Alde batetik, gero eta filme gehiago egiten ari dira magiaren munduari buruz; horregatik, batzuetan, errepikakorrak direla onartu behar dut. Nahiz eta haien argumentuak ez izan nahiko onak, une jostagarriak eman dizkigute; gainera, aktoreak, askotan, oso dotore eta galantak dira, "Crepusculo"ren bezalakoak.
Beste aldetik, komedia erromantikoak arrakasta handia dute, normalean, aktore famatuak jokatzen direlako filma hauetan. Alabaina, publiko asko daukatenez, bere baliabideak ez dira oso onak eta betiko tontakeriak eta txisteak kontatzen dute. Hau ikustea, zineman pelikula ikusten dudanean, ez da oso atsegina: une honetan zergatik bota dudan nire dirua neuri buruari galdetzen diot eta ez dut aurkitu  inolako erantzunik. Agian, eraginbera handia naiz eta laster ikusten dut film bat edozeinek gomendatu didanean. Ez dakit. Baina, gauza bat segurua da: bat edo bi, bai; baina ez dut ikusiko film txarra hiru aldiz.

AKUNPUNTURA BIZKARREKO MINAREN AURKA

a) Ulermena:

1. Akunpunturako orratzak eraginkorragoak direla bizkarreko minari aurre egiteko, betidanik erabili izan diren farmako konbentzionalak baino da ondorio nagusia.

2. Albo-ondorio eta kontraindikazio gutxi eta oso emaitza onak (tratamendu hau jaso zutenen ia erdiak oso hobekuntza nabari izan zuten).

3. Plazeboa botika faltsu bat da; hala ere, hartu duen pertsona benetako sendagai dela uste du eta hobekuntza nabaritu dute. Bai, baloratu behar da, akupuntura faltsua balitz, gaixoa benetako akupunturatzat hartu luke.

4. Ohiko akupunturan, orratzak puntu jakinetan jartzen dira eta puntu hauetan bizi-energia jartzen diote gaixoari.

b)

Gaia: Medikuntzako teknika alternatiboa: Akupunturaren ezaugarriak.

Laburpena:
Azken ikerketaren arabera, akupuntura oso baliotsu da bizkarreko minari aurre egiteko, eraginkorra delako eta kontraindikazio gutzi duelako. Halaber, beste tratamendu tradizionalak baino hobeago da, beste aukerak hautatu dutenak, ia erdia hobeto sentitu dira akupuntura probatu eta gero.
Batzuk dena iradokigarri dela uste dute, plazeboa;  baina besteek benetakoa dela penstatzen dute. Horregatik, une honetan, ezin dugu esan orratzak eraginkorrak direla ala ez.

c) Moldatu esaldiak:

- Ikerketaren ondorio nagusia da akupunturako orratzak eraginkorragoak direla bizkarreko minari aurren egiteko, betidanik erabili izan diren farmako konbetzionalak baino.
- Emaitzak hain bikainak izan dira , ez zen zientzialariak harritu diren.
- Ikertzaileek zalantzan jarri dute akupunturaren ekintza-mekanismoa, akupuntura "faltsua" jasotakoek ere emitza onak izan zituztelako.
- Ezin uka daitez ke orratzen eraginkortasuna bizkarreko mina kentzeko.

d) Idazlana:

Terapia konbentzionalak eta terapia alternatiboak

Egun horietan, medikuntza oso aurreratuta dago. Izan ere, teknika ugari sortzen ari direla, edozein gaixotasunari buru egiteko. Tratamenduak aldatzen ari dira denborarekin eta gero eta botika gehiago komertzializatu dira, horregatik, jakina da, terapiak ere bilakatzen ari dira. Batzuen ustez terapia konbentzionala alternatiboa baino hobeagoa da; hala ere, besteek terapia alternatiboa hobeto funtzionatzen dela pentsatzen dute.

Terapia konbentzionaletan erabiltzen diren baliabideak asko dira. Medikuntzan nahiko arlo daudenez, tratamenduak eta ebakuntza kirurgikoak berriak dira. Berriztapenak babestuta daude osasun-elkarteagatik, Estatuagatik, dohaintza pribatuagatik eta abar. Arrazoia? Medikuntza tradizionala delako: horiekin jendea ez zaio bere buruari arriskurrik ipintzen. Bere abantailak denok ezagutzen dugu: segurua da, ezaguna da, publikoa da... Baina, nork ezagutzen ditu bere aurkakoak? Batzuetan medikamenduak ez dira legezkoak eta, askotan,  ebakuntzek haiekin dute arrisku handia.
Beste aldetik, terapia alternatiboak dauzkagu. Ez dira oso ezagunak, baina modan daude, jende famatuak bakarrik joaten direlako bere mediku bereziarengana (terapia alternatiboak praktikatzen direna). Nire ustez jendeak medikuntza alternatiboa probatu duenean, zergatik egiten ari dira hori oso garbi jakin behar dute, tratamendu hauek ez dira joko bat: pertsona ugari benetako medikuntza hausnartzen dute.

Laburbilduz, ikerketaren arabera, medikuntza tradizionala seguruena da, baina tratamendu konbentzionala ez balitz funtzionatuko, medikuntza alternatiboa probatuko nuke.  

AUSPOA JAIO ZEN LEKUAN EHORTZIA

1. Lexikoa:

- bultzatu - ia-ia             - biltzarra
- erabat   - erne             -
- une      -  kontakizuna  - ehortzi

2. Esapideak:

Hankak arin ibili.

3. Lexikoa:

- Uzta
- Zirrara
- Hauspo
- Bitxi

4. Berridazketa:

- Gabonetako operretara baino lehen, eskaera bat egin nion.
- Zehaztu hal izango luke noiz izan zen ere egun bateko gorabeherrekin.
- Mutikoak ekarri zituen bertso-paperak hogeita bost bat izango ziran.
- Bertso-kontuan zerbait zekianik nunerebait bazala, jakin bezain laster, berari berehala eskututitza idatzi.
- Hasi nintzen biltzan..
- Nere gogoko bitxiak eskuratzen hasi nintzan, jasotzen nituenak zerbaintentzat hutsaren hurrengoak izan baziren ere.

5.Lexikoa:

- multzo
- apalategi
- merkatu
- harreman

6. Ortografia:

- Hala, Gabonetako oporretara joan aurretik, eskaera bat egin nion.
- Oporrak bukatu zirenean, ilundu eta gero, hantxe geuden zain mutil garraioa noiz etorriko.
- Hain zuzen, horrexegatik sortuko zaio zalantza, zer biltzen hasi: erdal herri-poesia ala euskal herri-poesia.
- Ondorengoa, zenbakitan laburbil genezake: 332 liburu Auspoa sailekoak, 310 okikoak eta 22 sail nagusikoak; eta beste 29 ale, Biblioteca de Narrativa popular sailekoak; guztira, beraz, 361.

7. Esapideak:

Ia-ia harrapatu du autobusa.

8. Zuzentasun gramatikala:

- Antonio kontatzen zuenpuska batean zalantzan egon zela.
- Bizkaian, Araban bezala egiten dira odolkiak.
- Etxean gutxi garenez, ogi gutxi erosten dugu.
- Ainara nire modukoa da, lotsatia eta isilia.

HIBERNAZIOA, DENBORA ETETEKO

1.LEXIKOA

- ordularia  - garuna           - zerikusi
- pauso      - aprobetxatu   - gako
- apaldu     - baieztatu        -

2.LEXIKOA

- taupada
- aorta
- hibernatzaile
- gelditu

3. ORTOGRAFIA

Zientzalariek, ordea, are gehiago luzatu nahiko lukete gorputzak lotan, hibernatzen, igarotzen duen denbora. Hartara, ebakuntzak egiteko denbora-tarte segurua handitu egingo litzateke. Gainera, hil ala biziko ebakuntza egiteko zain dagoen paziente batek ez luke hainbesteko presarik izango; une egokia iritsi arte itxarotea izango luke. Eta, urrunago joanda, astronautek distantzia oso luzeetan bidaiatzeko aukera izango lukete, organismoan kalterik jasan gabe.

4.LEXIKOA

- Istorio
- Ostu
- Aran
- Hoztu
- Historia
- Haran

5.BERRIDAZKETAK

- Zientzia-fikzioa irudituagatik, hori lortu nahian dabiltza hainbat ikertzaile, eta dagoeneko eman dituzte lehen pausoak.
- Antzeko eragina lortzea dago gorputza asko hoztuta.
- Garunari oxigeno gutxiegi iritsiz gero, neuronak hil egiten dira.
- Zirkuitua bonba zentrifugo baten antzekoa da, eta biriken funtzioa betetzen du, gas-trukea egiten duelako.
- Gero, ebakuntza bukatu eta gero, zirkuitu bera erabiltzen dute odola berotzeko eta tenperatura bere onera ekartzeko.
- Kasu horietan, sendagileak pertsonek hibernatu egin zutelakoan daude.
- ,Metabolismoa moteldu egiten den neurrian gorputza hotu ahala.
- Gorputza asko hoztu aurretik, nabarmen moteltzen da metabolismoa.

6.ZUZENTASUN GRAMATIKALA

- Aizu, lagun, nongoa zara zu?
- Ezagutzen zaitut, beraz, ez ezazu zeure burua zuritu eta esan egia.
- Ondo
- Azkenean neuk esan nion, gertatukoa, beste inor ez zen ausartu eta.

7.ESAPIDEA

- Hainbestean bizi.

8.ZUZENTASUN GRAMATIKALA

- baliatzen dute // babesteko

UNIBERTSITATERA SARTZEKO HAUTAPROBAK

A) Ulermena:

1- Txakurra hil zitzaion, ezin zuen animalien merezitako agurra egin, horregatik enpresa hori martxan jartzea bururatu zitzaion.
2- Lehen, animaliarik ez zutenez txantxatzat hartu zuten, baina gero higienikoa dela uste zuten.
3- Batzuetan ekite horiek inguruko ura eta lurra kutsatzea dakar.

B) Gramatika galderak:

1.-
- zitzaidan: ZAIT
- zuen: DU
- du: ZUEN
- dio: ZION

2.-

- arduratu: AXOLATU
- esaterako: ADIBIDEZ
- maiz: ASKOTAN
- hedatu: ZABALDU

3.-

- Horien beharra ikusi BAITUTE zabaldu dira.
- Antoñana DIRUDIENEZ.
- Nafarroako herritxo batean jaio NAIZELAKO.
- Higienikoena izangoAREN USTEZ.

C) Idazlana:

Animalia maskota bezala edukitzea gauza zoragarria da batzuentzat, laguntasuna eta  maitasuna agindu dizu hutsaren truke. Besteek animaliak etxean edukitzea jasanezina da erantzun behar asko eman dutelako eta ez baitira oso higienikoak. Hau ikusiz gero, gauza bat segurua da, denak ados dauden: ezin ditugu eduki edozein animalia etxean.
Nire ustez baietz hori oso logika da, animaliek ezin dutelako edozein lekutan egon: euren organismoa ez da oso moldakorra. Izan ere, jende askok maskota arraroa eduki nahi dutenean, kontrabandoari esker, Asiako animalia bitxiak agindu ahal ditu eta, egun gutxietan, bere maskota berriarekin jolastu ahal du, ezer gertatuko ez balitz.
Egoera hau ezin dut onartu, animaliak asko ez gustatzen arren, eskubideak dituztela deritzot. Ezin dut ulertu zergatik erosi dituzten animali bixtiak harrotzeko eta gaixorik daudenean abandonatzen dituzten, bere beharrak eta zainketak oso garestiak eta zailak baitira. Hori dela eta, elkarte batzuk animaliei zaintzea dedikatu dute, haiek ez  pairatzeko dirudunen gurariak.
Bese aldetik, gauza alaiagoei buruz hitz egiteko, animali guztiak ez dituzte egoera txarrak onartu, gehienak familia zoragarriekin daude eta: ilepandegira eramaten dituzte, baita parkera ibilztera ere...
Laburbilduz, maskotaren munduan dena ez da polita eta erraza, baina indar gutxiekin animalia etxean edukitzea lortu ahal duzu.

UNIBERTSITATERA SARTZEKO HAUTAPROBA

A) Ulermena:

1. Euskaldunak ohiturak mantentzeko, euskaraz mintzatzeko eta festa txiki edo beste egiteko biltzen dira.

2. Webgune hori munduko euskal etxe guztiak ezagutzeko da.

3. Ez, batzuek webgune propioa dutelako.

B) Gramatika:

1-
- Ameriketara aberastera joan zen osabaren bat.
- Argentinarra joandako euskaldunen berri izango.
- Ikusi ahal duzu.

2-

- dira: ziren
- dizute: zizuten
- duzu: zenuen
- dago: zegoen
- dezakezu: zenezakeen

3-

- biltzen: elkartzen
- mintzatzeko: hitz egiteko
- barruan: barne
- helbide: bizileku

C) Idazlana:

Gaur egun, gure herrialdera jende asko etortzen ari da, ekonomiako egoera hobea aurkitzeko. Batzuek etorkinek lana lapurtzera etorri direla uste dute, baina... hala ote da benetan?

Azken mendean gauza bera gertatu zen; hala ere, geu ez ginen jende jaso genuenak, gure herrialdera irten ginenak baizik. Urte horietan, Espainian ez zegoen dirurik eta janarik guztientzat, horregatik familia askok Espainatik irtetea erabaki zuten, etorkizun segurua aurkitzeko. Gehiena Ameriketara eta Frantziara joan ziren, leku horietako hizkuntza ez direlako oso zailak. Baita ere jende asko joan zen Estatu Batuetara, politikariek eta iragarkiek esan zuten bezala: Amerika aukerako lurraldea zen eta.
Izan ere, lurralde horretara joan zirenak aurrera jarraitzea lortu zuten: joan den mendea, gutxi gorabehera, urrearen sukarra bilakatzen ari zen eta lursailetako jabeek beste jabeek baino errazago aberastu zuten. Batzuek pertsona inportanteak bihurtu ziren urte gutxietan eta abersatasun handiak bildu zituzten.
Nire ustez prozesu migraztaileak beti dira berdinak, horregatik ez du garantzi handirik nor da etorri zen lehen pertsona eta joan zen lehena, denok Lurrako biztanleak gara eta denok ditugu gure eskubideak eta gure betebeharrak, pertsona libreak garelako.

HISTORIAURRETIK DIRAUEN SLALOM-A

Ulermena lantzen:

1) Norvegian antzinatik erabiltzen zituzten eskiak.

2) Elur gaineko lasterketa deskribatu zuen, lehiakideak atzerritarrak ziren aipatuz.

3) Ull jainkoa, arkulari eta eskiatzaile trebea aipatu zuen bere obran.

4) Merkataritza harremanei,migrazio mugimenduei eta gerrei esker eskia mundu osoan zabaldu zen.

5) Izugarrizko garrantzia eduki zuen. Erregearen mandatuz, herritar guztiek eskiatzen ikasi behar zutelako.

6) Eskien luzera laburtzea zen. Mathias Zdarskyk-aren eskutik gertatu zen.

HOMO ECONOMICUS

A) Ulermena:

1- Ez, denek bizitzan zehar laguntza behar dutelako.

2- Emakume etorkinek, normalean, maila altuko emakumeek ez zaie gustatzen lanean lan egiten dute.

3- Ez dute trabailatu lan horretan betiko, bizitza zikloaren arabera aldatzen direlako.

4- Haiek merkatutik kanpo egindako lanak egiten dituztelako eta haiek ez badute egiten, nork egiten du?

B) Gaia eta laburpena:

Gaia: "Homo economicus"-ko atzean dauden pertsonak eta gauzak eta bere deskribapena.

Laburpena:
"Homo economicus" pertsona indepententea , arrazionala eta dotorea da. Hala ere, benetan, denek laguntza behar dute bere bizitzan zehar, baita gizon hau ere. Izan ere, emakumeak, normalean, arduradunak dira gizonak zaintzea. Zainketa lanak ez dira linealak, beti ez dute gizona zaindu, umeak ere zaintzen dute. Horregatik, egizatatuta dago ekonomia, emakume barik, hondatuko litzateke, haiek merkatutik kanpo egindako lanak egiten dute eta.

C) Moldatu esaldiak:

1-Ekonomia merkatuaz arduratzen da. Ondorioz, merkaturik kanpo egindako lanak ez ditu kontuan izaten.
2- Sistema ekonomikoa autonomo bezala azaltzen zaigu. Hala ere, nabarmena da erreprodukzio lanik gabe ez lukeela luzaro iraungo.
3- Inkesten arabera, emakumeek etxeko lanaren %75etik gora egiten dute. Beraz, gizonen partaidetza askoz txikiagoa da.
4-  Bizitzan, nolanahi ere, noizbait, denok dugu besteen laguntzaren beharra. Merezi du hori kontutan izatea.

D) Idazlana:

Zaintza lanak eta ekonomia

Gaur egun, gizartean zaintza lanak oso importanteak dira, haiek barik, seguraski, munduko sistema hondatuko litzateke. Batzuen ustez hau da egia; baina... hala ote da benetan?

Alde batean, guztiok jakin dugu zainketa lanak egiten dituztenak, ia beti, emakumeak direla. Baina ez emakume guztiak, maila altuko emakumeak beste emakumeei uzten dietelako lan hori. Normalean, beste emakume horiek ikasketak barik eta diru barik etorkinak dira. Horregatik, ezin dute beste gauzetan lan egin eta hori ez da ona: norbaitek egoera hau aprobexatu ahal izango luke diru gutxi ordaintzean, denbora asko lan egitea eragintzean. Hala ere, haiei esker ekonomia aurrera joan ahal da, haien zainketak besteei utzi diete bere lana zentratzea eta haien proiektuak garatzea.

Hau ikusi eta gero, erraz egiaztatu ahal dugu ikuspuntu hau, adibidez: nik aisialdia dudanean, etxerako-lanak azkar egiten ditut eta haiek egin eta gero, beste gauzak egin ahal ditut; baina nire logela garbitu behar dudanean, ezin dut eduki denbora nire gauzak egiteko. Finantzako munduan berdin gertatzen da, hori dela eta ekonomian lan egiten duten pertsonak ( ez gizonak bakarrik) norbait behar dute haiek zaintzeko.

Azkenengo hariari jarraituz, gaur egungo lagunartean emakume guztiak ez dira etxean geratzen umeak zaintzen eta janaria prestatzen, gaur egungo emakumea lanera joan da egunero eta, gero eta gehiago, zainketa lanak atzean uzten ari da.

Betebeharrak emakume eta gizonaren artean banatzen ari dira, egia da oraindik desberdintasunak irauten direla, baina hurbilago gaude ezberdintasunak ezabatzea. Hau lortzeko aurreiritziak desagertarazi behar ditugu eta ez dago dudarik buru zabalarekin eta nahimenarekin helburura apur-apur helduko gara.

BARNE OREKA

A) Ulermena:

1- Frankismoak ekarritako isolamenduak zirkuaren gainbehera penagarria eragin zuen eta.

2- Li Xining da. Bere karisma eta bere lortzeak izugarri direlako.

3- Jantziek, makillajeak, koreografiek eta argiek emanaldiari kohesia ematen diote.

4- Txinako zirkuak saio gehiago dauzka.

B)

Gaia: Zirkuaren historioa eta Txinako zirkuaren bilakaera.

Laburpena:
Zirkua etorri zenetik, ikuskizunaren zaletasuna hedatu zen. Hala ere, herrialdeko beste aldetan, frankismoari esker, bere gainbehera oso penagarria zen. Txinan, ordea, zirkuari lehentasun eman zioten; honen ondorioz, berriztapena martxan jarri zuen. Li Xining artistak asko lagundu zuen Txinako zirkuari: hari esker bere emanaldiak izugarriak dira. Izan ere, txinatarrek bere zirkua aldatzea lortu zuten, eta orain saio zoragariak eta ziragarriak agintzen dute.

C) Moldatu esaldiak:

- Yongzhonek adierazi du buruaren eta gorputzaren arteko orekak baino ez dela lortzen ezinezko dirudiena.
- Ez da izar handirik egongo, teknika guztiekak menperatzen baitituzte guztiek.
- Estetika da nagusi emanaldian. Indarra eta arriskua, aldiz, ez.
- Gorputzari gorazarra egin nahi diote saioan. Horretarako, mugimendu dotore bezain ezinezkoak erakutsiko dituzte.

D) Idazlana:

Zirkua munduko emanaldirik onena da, gauza zoragarriak ikusi ahal dira aretoan.
Orain dela urte asko, zirkura joan nintzen. Ikuskizunera joan baino lehen, nik ez nekien zer aurkituko nukeen, inoiz ere ez nuen ikusi zirkuko saiorik. Dena den, nire ama esan zidan zirkura joan nahi dudan egunean, nik asko pentsatzen nuen, txikitan elefanteek beldurtzen ninduten.
Ez dakit zergatik, baina elefante bat ikusi nuenean ikaratzen nintzen. Azkenean, zirkura joatea erabaki nuen ikusgura beldurra baino handiago zen.
Zirkuan, dena oso arraroa eta bitxia nirudien, baina ez zitzaidan axola, pailasoak eta animaliak ikustera nindoalako. Nire amarekin nindoan, baita ere nire ahizparekin eta Noeliarekin, haiekin denbora laster igaro zen. Eguna oso dibertigarria zen, sartzerakoan sarreran egon zen neska ezustean harrapatu ninduen, bihurrikatzen ari zen eta. Hala eta guztiz ere, gure lekura joan ginen eta, han, emanaldi guztia ikusi genuen. Noizbehinka, zirkuaren zuzentzailea ume batzuk atera zuten eszenatokira lehoiekin jolastera edo tigreekin ibiltzera. Jostagarria zen ume horietako beldurra ikustea, nik seguru sentitu nintzelako. Ziur aski, haiek gauza bera egingo lukete, horregatik ez nintzen hobedun sentitu.
Laburbilduz, zirkura joatea esperienztia zoragarria zen, hori dela eta ez dut inoiz ahaztuko.

PANIC! AT THE DISCO

IKAROREN AMETSA BETETZEN

a) Ulermena

1. Ez, ezin dut, hegazkin batetik jaitsi behar da.

2. Delta hegoarekin abiada handiagoa lortzen ahal da.

3. Eguraldiaren menpean dago, horregatik haizea ez badago ezin duzu parapentea praktikatu.

4. Teknika ikasiz gero, nahiko erraza da.

b)

Gaia: Hegan egiteko mota desberdinak.

Laburpena:

Gizakiek hegaz egin ahal dute era desberdinaz: hegazkinekin, jausgailuekin, delta hegoekin... Hala ere, mota hauek diferentzia handiak dauzkate. Batzuk eguraldiaren menpean daude eta besteak leku altuak behar ditu. Nolanahi ere, tramankulu horiek gizakiak hegaz egiteko bide dira, bere ametsak gertatzeko.

c) Moldatu esaldiak

- Ekipo oso batek 2000 euro inguru balio ditu, dena den, ekipoa aloka daikete.

- Batistek esan digu pilotu autonomoa izateko azterketa egin behar dela eta baimena atera.

- Nahikoa ibilbide zailak dira, normalean ez dira denak iristen helmugara.

- Giro ezin hobea eta solidarioa da parapentearen ingurukoa; beti baitago norbait zurekin joateko.

d) Idazlana

Denok behar ditugu ametsak, bizitzeko itxaropena ematen digutelako. Horregatik, oso inportantea da gizartearentzat banakako ametsak eta taldeko ametsak mantentzea. Hala ere, batzuen ustez ametsak ez dira ezertarako ez balio, baina... hala ote da benetan?

Nik uste dut ametsarik gabe ezin dugula bizi. Hori dela eta, oraindik ez dakit zein den nire bizitzako ametsik handiena, baina egun batean jakingo dut, ziur nago. Une honetan nire ametsa munduan zehar bidaia egitea da: zoragarria izango litzateke. Nire ametsa lortzeko gogor saiatuko behar izango dut, baina ez dira erraza gertatuko, diru gehiago behar delako munduko leku guztiak bisitatzeko.

Lehenago, Europan zehar tour bat egitea gustatuko litzaidake, oroigarri izugarri asko daude hiri nagusietan, baita inguru miragarriak ere. Gero, Asiara joango nintzateke, han tenpluetan sartuko nintzateke eta gauza asko erosiko nituzke, bertan arropa eta elektroniko artikuluak merkeenak dira eta. Kontinente honetan geldialdi berezia egingo nuke: Japonian egun batzuk emango nituzke, herrialdi osoa ezagutzeko.

Asiara joan eta gero, Amerikara joango nintzateke eta, amaitzeko, Afrikara ikustera joango nintzateke.

Beno... hau da nire ideen bidaia, ez dakit egun batean egin ahal izango dudan, baina gauza bat seguru da: ametsekin ere bizi ahal da.

ELAKARRENGANAKO BEGIRUNEA

a)Ulermena

1. Kalitateko agerraldi intimista aurkeztu du.

2. Nortasun harrotasun soberak ezberdintasuna galtzestea bultzatu nahi du.

3. Aspalditik musika eta dantzaren munduan dabiltza eta.

4. Ez, ez da ona beste kulturak eta ohiturak ezagutzea oso onuragarria delako.

b)

Gaia: Begirunea konpainiako ezaugarriak eta bere bilakaera.

Laburpena:

Begirunea konpainiak bi kulturak nahasten du dantza, musika eta antzerkiaren bidez. Sei pertsonak osatzen dute talde hau, gogor lan egiten. Hilabete batzuetan ,entseguak eta entseguak egiten, ipuin bat kontatzea lortu dute: ipuin honetan bi haurrek elkar ulertu dute dantzarekin.

Izan ere, konpainiaren helburua tolerantzia eta begirunearen mezua hedatzea da.

c) Moldatu esaldiak

-BEGIRUNE konpainiaren proiektua oso interesgarria da. Beraz, espero dezagun proiektuak behar duen sostengua lortzea.

- Dantza adierazpen molde unibertsala da. Ondorioz, dantzaren bidez urruneko diren bi kulturen arteko elementu komunak adieraz daitezke.

- Nortasun harrotasun soberak ezberdintasunak gaitzestea bultzatzen du. BEGIRUNE konpainiaren lanak, ordea, elkar ulertzea bultzatzen du.

- Komunikatzeko tresna ezberdinak erabiltzen dituzte. Esate baterako: musika, dantza eta antzerkia.

d) Idazlana

Ezberdintasunak saihestea oso inportantea da egun hauetan, jende askok, beste kulturaren pertsona ikusten dutenean, gaitzespena nabaritzen dute. Batzuen ustez kulturak eta ohiturak nahastea ez da oso ona gizartearentzat, baina... hala ote da benetan?

Alde batetik, orain dela urte batzuk jendeak ezin zuen beste herrialdeko pertsonekin tratatzea, urte horietan ez zeudelako atzerritar asko bere herrietan. Horregatik, arraroa iruditzen zaio beste kulturako pertsonekin hitz egitea. Hala ere, hori ez da aitzakia, denbora igarotzen delako eta gehienak ez du ezer egingo bereizkeriazko egoera aldatzeko.

Gobernuak ere dauka erantzukizuna, inter-kulturazko ekintza oso gutxi da eta, hori dela eta, jendea ez dago kontzientziatuta komunikazioa bultzatzea oso onuragarria dela guztientzat.

Bestetik, oraindik aurreiritziak ez dira desagertu. Honen ondorioz, atzerritarrak ez dira onartuta leku batzuetan, bertakoek lapurtzeko eta gauza txarrak egiteko etorri direla uste dutelako.

Hau dena ikusiz gero, nire ustez egoera hau ezin dugu onartu, atzerritarrek eskubideak dauzkate, baita obligazioak ere. Horregatik lan egitera etorri badira eta baketsuak badira, ez dut ikusten inolako problemarik. Hala eta guztiz ere, arazoak sortu ahal dira atzerritarrak lapurtzera etorri direnean, kasu honetan beste atzerritarrek pairatzen dute portaera hori, aurreiritziak sortzen direlako.

BEHARREZKO DEN OHITURA

Ulermena

1. Bizitzan oreka zaintzea laguntzen da.

2. Begiak izten eta gustuko oroitzapen batean pentsatzen erlaxatu ahal dut.

3. Azkena da nire gogokoena, nire une preziatuenak oroitu ahal ditut.

4. Teknika baino garrantzitsuagoa irmotasuna da.

Gaia

Erlaxatzeko forma desberdinak.

Ideia nagusiak

- Erlaxazioa oso garrantzitsua da osasunarentzat.
- Mota desberdinak daude
- Osasun indartsua lortzeko irmotasuna beharrezkoa da.
- Oreka eta lasaitasuna lortzeko egunero burutu behar dira erlaxazio teknikak.
- Teknika horiek helburu desberdinak dauzkate: fobiak eta beldurrak lantzea, depresioa sendatzea...

Moldatu esaldiak

1. Erlaxazioa lantzeko teknika ugari daude, esate baterako: pasiboa, muskular progresiboa, bistaratzea, yoga...

2. Erlaxazioak asko laguntzen du antsietate kasuetan. Beraz, asko erabiltzen da fobiak edo beldurrak lantzeko.

3. Estresak gaixotu egiten gaitu. Erlaxazioak, ordea, sendatu.

4. Nonahi praktikatu genezake eralxazioa. Jakina, horretarako erlaxazio teknikak ezagutu behar dira.

Idazlana

Nire oroitzapen gogokoena nire musika taldeko gustokoena kontzertua da.
Cinema Bizarreko kontzertua azaroan gertatu zen, baina nik udatik nekien Espainiara etorriko direla . Etorriko direnez jabetu nuen egunean ezin nuen sinetsi, Cinema Bizarre talde aleman bat delako; halaber ez da oso ospetsuena.
Hasieran Bilbora etorriko zirela uste nuen, hala ere, gerotxoago, hona ez zirela etorriko nekien: une honetan ez dudala ikusiko pentsatu nuen, Iruinara joango ziren eta. Nire gurasoekin asko eztabaidatzen nuen haiek ez zutelako nahi bertara joatea igande batetan. Gainera, kontzertua ez zen hasten seira arte eta hurrengo egunean eskolara joan behar nuen.
Azkenean nire gurasoekin konponbidera heldu nintzen, ondo portatuko banintz eta herrira joango banintz, kontzertura eramango gaituzkete nire ahizpa eta ni. Baietz esan zigutenean oso pozik nengoen eta sarrerak erostera nindoan.

Kontzertuaren eguna oso urduri egon nintzen eta goiz jaiki nintzen. Han arazoak hasi ziren: sarrerako kontzertu-gelara sartzeko ordua gaizki zeuden, horregatik bi ordu egon behar genuen ilaran.
Barruan dena oso handia zen, 50 pertsonak bakarrik joan ginen eta!. Hain jende gutxi ikusi dudanean ezin nuen sinesti kontzertua pribatua balitz izango baitzen. Erdi ordu emanez gero, Nox Internaren kontzertua hasi zen: nik ez nuen ezagutu baina asko gustatu zitzaizkidan..

Halako baten, Cinema Bizarreko kontzertua hasi zen. Zoragarria zen, jende gutxi egon ginenez eta, argazki asko atera ahal nituen eta haiek ukitu ahal nituen. Kontzertua hain berandu amaitu zen, hamaikan, baina merezi zuen bateriaren eskuohiala hartu nuen eta.

Laburbilduz, niretzat Cinema Bizarre ikusi nuen eguna oso garrantzitsua da, hori dela eta ez dut inoiz ahaztuko.

TEKNOLOGIAK BERRIAK, INTERNET ETA MUNDU BIRTUALAK

HERRIAK ETA KULTURAK: EUSKAL HERRIA ETA JAPONIA

Gaur egun, teknologiari esker, mundu guztietan zer gertatzen den jakin ahal dugu. Hori oso ona da gizartearentzat, elkartzen gaituelako.

Japonia oso urrun dago Euskal Herritik, baina hori ez da arazo bat. Bertan euskaldun asko daude bere hizkuntza ikasten, ikasketak amaitzen... Halaber, Japoniarrak etortzen dira Euskal Herrira. Lotura hau oso onuragarria da, poliki-poliki bi kulturak elkar ezagutzen ari dira eta proiketuak hasten ari dira.
Han, Japonian, bizitza oso desberdina da: jendeak zapatak kentzen ditu beti, etxe bat sartzean; egun guztiak te hartzen dute; gainera, jaialdi asko antolatzen dituzte loraldia heldu denean.
Batzuk haien ohiturak bitxiak direla uste dute, baina hori ez da egia. Nahiz eta kontaktu fisikoa ez zaie gustatzen, konfiantza ez badute, Japoniarrak oso atseginak dira. Bestalde, haiek iribarrez eman dute egun osoa, horregatik, batzuetan, faltsuak direla uste ahal dugu. Hala ere, bere portaera horrelakoa da, bere inguruko lasaitasuna mantendu nahi dutelako.
Hemen, gauzak aldatzen dira, hori dela eta Japoniarrak Euskal Herrira etortzean, askotan, harrituta geratzen dira. Izan ere, guk ez daukagu bere taldeko kontzientzia eta, normalean, ez ditugu kentzen gure zapatak etxe batean egoteko.

Mundu osoan ohiturak aldatzen dira denborarekin. Arestian Japoniak beste herrira zabaldu duenez, bere tradizioak bihurtzen ari dira. Horregatik, Japonia munduko potentzia bat da, bere biztanleek modernotasuna eta ohiturak elkartzea jakin dute eta.

SUITZAKO JAK-A

A) Ulermena

1. Suitzan, 1994an hasi zuen bere bidaia eta Mauritainan, 2001ean bukatu zuen.

2. Amerikan egon zen.

3. Bizikletaz garraitzen zen eta jendearen etxean geratzen zen.

4. Beraiekin hitz egin behar duzula esan nahi du.

B)

Gaia: Claude Marthaler munduan zehar egin zuen bidaia, bizikletaz ibili.

Laburpena:

Tibetarrek jak deitzen duten pertsona, Claude Marthaler bizikletazale suitzar bat da. Gizon honek munduko bidaia hasi zen bizikletaz ibiltzen, 1994an. Kontinente guztietara joan zen eta jende askorekin hitz egin zuen,halaber, haien etxean ostatu zen. Bere bidaia 2004an amaitu zen, zazpi urte geroago.

C) Moldatu esaldiak

1. Marthalerrek bufaloaren itxura zen, beraz, Tibetarrek jak izena eman zioten.

2. Bizikletaz ibiltzen zen. Hala ere, lau kontinente zeharkatu zituen.

3. Alaskara joan zen, halaber, Lurmutur Hirira joan zen.

4. Jendeak gauza asko eman zizikion; berak, ordea, jendeari jaso zuenaren zati txiki bat baino ez zion eman.

D) Idazlana

"BIDAIAK"

Mundua arakatzea gauza zoragarria da, pertsona asko eta leku politak ezagutu ahal dituzulako. Hala ere, bidaian beste gauzak ikusi ahal dituzunak ez dira hain atseginak, herri arriskutsura joango bazina, seguraski zerbait txarra pairatuko zenuke. Horregatik, askoren ustez hobeto da etxea geratzea, baina... hala ote da benetan?

Alde batetik, egia da gerra dagoen herrira bidaiatzea oso arriskutsua dela, baina ibilaldia hobeto prestatu baduzu bidai agentziarekin joan ere egin ahal duzu. Bestetik, herrialde batzuk arriskutsuak dira beste arrazoiengatik. Leku azpigaratuek ez daukate erarako garbitasun, hori dela eta eritasunak oso kezkagarriak dira inguru honetan. Gaixotasuna sahiesteko txertoak jarri behar dituzunez, jende askori ez zaizkio gustatzen toki honetara joatea.
Nire ustez kontuz joan bazara eta zure burua ondo garbitu baduzu, ezin da zerbait txarra gertatu.
Beste gai batetaz hitz egiten, bidaia eginez gero jende askorekin hitz egin ahal duzu, halaber, bere etxean geratu ahal zara, besterik ez pertsona oso astegina bada. Kasu honetan esperientza oso erabilgarria lezake, pertsona honek beste hizkuntza hitz egingo balu, ingelesa adibidez, zure ingelesako maila frogatuko zenezake. Hori dela eta, gobernuak beste herrialdetara joateko bekak eskaini dizkie ikasleei. Eskaintza hau oso inportantea da, beste tokira joan ahal zara doan. Dena abaintailak dira: beste leku ikus dezakezu, lagun berriak egin ditzakezu, herri berrian egon ahal zara zure gurasoekin gabe! Horregatik, esperientza gozatu behar duzu, ez da berriro gertatuko.

Amaitzeko garrantzitsuena geratu da: nola lor dezakezu dirua?
Arazo honek irtenbide erraza du, dirurik ez baduzu aterpetara joan ahal zara eta, modu berean, munduan zehar bidaiatu. Ez da oso erosoa, baina oso ekonomikoa da.

KRONIKA ZURIAK

1. Kronika zuriak, beraiek baitakarte mundua ikusteko modu positiboago bat.

2. Idazlearen iritziz komunikabideen lana berri onen atzean ibiltzea eta argia bilatzea da, jokabide berritzailea eta iraultzailearekin.

3. Audientziak gertaera onak ez direla oso interesgarriak uste du.

4. Ikus-entzuleak uste duena egiaztatuta ikusi nahi du albistegian edo egunkarian.

5. Berarekin ados nago berri onak hedatzea oso importantea delako sentimendu positiboak iraunarazteko.

6.

Gaia:
Berri txarren nagusitasun egunkarietan eta telebistetan.

Laburpena:

Gero eta berri txar gehiago agertu dira edozein albistegian. Hau gertatu da kazetariek uste dute gertaera onak ez dutela garrantzirik audientzarentzat .

Gaur egungo gizarteak egoera hau onartu du arazorik gabe, berak uste duena egizatatuta ikusi nahi duelako komunikabideetan. Hala ere, badago komunikabideen lana bestea dela uste duenak. Haiek kazetarieek berri onak hedatu behar dutela pentsatzen dute, sentimendu positiboak jende artean banatzeko.

Idea nagusiak:

- Gaur egun baikortasuna edukitzea oso zaila, albiste gehienak txarrak dira eta.

- Albistegietan kazetari ona izateko ilunpetan ibiltzea behar dela dirudi.

- Komunikabideen lana beste jokabide batekin lan egitea da.

- Berri onek ez daukate garrantzirik pentsatzen dute kazetariek.

- Gizartea uste duena egiaztatuta ikusi nahi du edozein albistegietan.

- Norbaitek uste dute albistegiek gertaera onak hedatu behar dute, sentimendu positiboak banatzeko.

ARIKETAK

1.

- Arrazoi - Badirudi - Motela

- Uholde - Kazetari - Gogo

- Liskar - Jokabide -

2.

-Ados nago.

3.

- tentsio

- pixka

- ausartu

- izorratu

4.

- dena........alderantziz

5.

- Ez dagoela baikor egoteko arrazoirik diote.

- Adibide bat aipatzearren, Nigeriak satelite bat bidali du espaziora.

- Badirudi kazetari ausarta izateko ilunpetan ibili beharra dagoela beti.

- Komunikabideek uste duguna baieztatzen dute zeren eta audientziak bizkarra emango baitioke beldur gara.

- Nahiz eta albiste tankerarik ez eduki, badago beste biderik gertaerak erakuslehiora eramateko.

-

6.

- gazteak gehien kezkatzen dituzten gaiak.

7.

-Urrunetik ikusi.